بررسی اثر ویژگی های شرکای تجاری بر تجارت خارجی ایران کاربرد مدل جاذبه

هدف از این تحقیق بررسی اثر ویژگی های شرکای تجاری بر تجارت خارجی ایران با استفاده از داده های تلفیقی که شامل 30 کشور طی 9 سال در بازه زمانی 2009-2001 می باشد. شرکای تجاری ایران به دو گروه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تقسیم بندی می شوند و با استفاده از کاربرد مدل جاذبه، سه متغیر وابسته کل تجارت دو جانبه، صادرات نفتی و صادرات غیر نفتی مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین از آنجا که در ایران و بسیاری از شرکای تجاری آن نرخ ارز در بازار تعیین نمی شود بر آن شدیم که تأثیر سیاست ارز را بر مبادلات فی ما بین کشورها مورد بررسی قرار دهیم. بنابراین نوسانات نرخ ارز ، برای تشخیص سهم آن در جریانات تجارت دو جانبه در قالب مدل جاذبه معرفی می شود. همچنین تخمین با بهره گیری از داده های تلفیقی و تکنیک حداقل مربعات معمولی برآورد می شود. براساس نتایج تحقیق، خصوصیات مشترک کشور ایران و کشورهای در حال توسعه کمکی به تجارت دو جانبه این کشورها نمی کند. در مقابل با وجود ویژگی های متفاوت بین ایران و کشورها توسعه یافته، کشور ایران تمایل به تجارت بیشتر با کشورهای توسعه یافته نشان می دهد. با توجه به تخمین، نرخ ارز واقعی در مدل جاذبه بیان کننده رابطه معکوس این متغیر با جریانات تجاری بین ایران و شرکای تجاری آن می باشد.